به گزارش مجله خبری نگار، دانشمندان دانشگاه نورث وسترن (ایالات متحده آمریکا) کشف کردهاند که دوپامین، که به طور گسترده به عنوان "هورمون لذت" شناخته میشود، به ما کمک میکند تا تهدیدها را تشخیص دهیم، با آنها سازگار شویم و استراتژیهای اجتناب را توسعه دهیم. یافتههای این مطالعه در مجله Current Biology منتشر شده است.
دانشمندان در پی درک این موضوع بودند که چرا برخی افراد با موفقیت یاد میگیرند از خطر اجتناب کنند، در حالی که در برخی دیگر چنین رفتاری وسواسگونه میشود و اضطراب، افسردگی یا اختلال وسواس فکری-عملی را تحریک میکند.
در این مطالعه، موشها آموزش دیدند که با واکنش به یک سیگنال هشدار، از محرکهای ناخوشایند اجتناب کنند. به حیوانات فرصت داده شد تا قبل از تجربه ناراحتی، به قسمت دیگری از قفس بروند.
دانشمندان فعالیت دوپامین را در دو ناحیه مختلف از هسته آکومبنس، ناحیهای از مغز که مسئول انگیزه است، بررسی کردند. آنها دریافتند که این نواحی به استرس واکنش متفاوتی نشان میدهند: سطح دوپامین در یکی افزایش مییابد، در حالی که در دیگری کاهش مییابد. علاوه بر این، فعالیت آنها با مراحل مختلف یادگیری مرتبط بود: یک ناحیه در تشخیص تهدید دخیل بود، در حالی که ناحیه دیگر در تقویت رفتار اجتناب مداوم نقش داشت.
وقتی نتیجه منفی در طول آزمایش اجتنابناپذیر شد، سطح دوپامین در هر دو ناحیه به حالت اولیه بازگشت. این نشان داد که دوپامین صرفاً تجربه را ثبت نمیکند، بلکه به صورت پویا با موقعیت سازگار میشود و به مغز کمک میکند تا رفتار را بر اساس شرایط تغییر دهد.
پروفسور تالیا لرنر، که رهبری این پروژه را بر عهده داشت، توضیح داد: «سیگنالهای مختلف دوپامین مسئول مراحل مختلف یادگیری هستند: برخی در ابتدا مهم هستند، برخی دیگر - پس از تقویت رفتار.»
یافتههای این مطالعه میتواند زمینه را برای درک دقیقتر اختلالات روانی که در آنها رفتار اجتنابی از کنترل خارج میشود، فراهم کند. دانشمندان معتقدند که این اختلالات ممکن است ریشه در اختلالات سیستم دوپامین داشته باشند.